Các doanh nghiệp đã dành phần lớn thời gian trong chín tháng vừa qua để cố gắng thích ứng với những hoàn cảnh bất thường. Trong khi cuộc chiến chống lại đại dịch COVID-19 vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc, với sự ra đời của các loại vắc-xin, ít nhất đó vẫn là một tia sáng yếu ớt ở cuối đường hầm — cùng với hy vọng rằng những khó khăn khác sẽ không đuổi theo hướng của chúng ta.

Năm 2021 sẽ là năm chuyển giao. Để ngăn chặn các thảm họa bất ngờ, các cá nhân, doanh nghiệp và xã hội có thể bắt đầu định hình tương lai của họ thay vì chỉ chú trọng vào hiện tại. Trạng thái bình thường mới sẽ có nhiều điểm khác biệt. Điều đó không có nghĩa là cuộc sống xã hội sẽ quay trở lại các xu hướng thịnh hành của năm 2019. Thật vậy, cũng giống như các thuật ngữ “trước chiến tranh” và “hậu chiến tranh” thường được sử dụng trong thế kỷ 20, các thế hệ sau có thể sẽ thảo luận về thời đại “tiền COVID-19” và “hậu -COVID-19”.

Trong bài viết này, chúng ta cần xác định một số xu hướng sẽ được hình thành khi xã hội trở lại với trạng thái bình thường mới. Sau đó, chúng ta sẽ thảo luận về khả năng ảnh hưởng của chúng đến hướng đi của nền kinh tế toàn cầu, các phương thức kinh doanh sẽ bị điều chỉnh và cách xã hội có thể bị thay đổi do hậu quả của cuộc khủng hoảng COVID-19.

Cuộc khủng hoảng COVID-19 và sự phục hồi đang định hình nền kinh tế toàn cầu như thế nào?

Niềm tin trở lại mở ra sự phục hồi của người tiêu dùng

Có những vạch phân cách bên ngoài cửa hàng do yêu cầu giãn cách xã hội. Các rạp chiếu phim phải đóng cửa. Người tiêu dùng không có cơ hội để trưng diện những bộ cánh thời trang. Nếu bảo tàng Musée du Louvre mở cửa, việc vắng khách du lịch thậm chí có thể đem lại cơ hội ngắm nhìn nàng Mona Lisa một cách không dễ dàng. Tuy nhiên, bằng cách này và cách khác, người tiêu dùng đã quay trở lại.

Khi niềm tin của người tiêu dùng quay trở lại, khả năng chi tiêu cũng sẽ được phục hồi, với tâm lý “mua sắm bù” khi những nhu cầu trước kia bị dồn nén nay có cơ hội được giải phóng. Đó là kinh nghiệm của tất cả các đợt suy thoái kinh tế trước đây. Tuy nhiên, một sự khác biệt là các dịch vụ đã bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng trong thời gian này. Do đó, phản ứng trở lại có thể sẽ tác động mạnh vào những doanh nghiệp này, đặc biệt là những doanh nghiệp có yếu tố cộng đồng, chẳng hạn như nhà hàng và địa điểm giải trí.

Điều đó không có nghĩa là người tiêu dùng sẽ hành động một cách thống nhất. Cuộc khảo sát người tiêu dùng gần đây nhất của McKinsey, được công bố vào cuối tháng 10, cho thấy rằng các quốc gia có nhân khẩu học lớn tuổi hơn, chẳng hạn như Pháp, Ý và Nhật Bản, kém lạc quan hơn so với những quốc gia có dân số trẻ hơn, chẳng hạn như Ấn Độ và Indonesia. Trung Quốc là một ngoại lệ - nước này có dân số già hơn nhưng lại thể hiện sự lạc quan rõ ràng.

Nhưng hồ sơ của Trung Quốc chứng minh một điểm lớn hơn. Là quốc gia đầu tiên bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, cũng là quốc gia đầu tiên hồi phục sau đại dịch này. Người tiêu dùng Trung Quốc cảm thấy nhẹ nhõm — và bắt đầu khôi phục mức độ chi tiêu. Vào Ngày Độc thân, ngày 11 tháng 11, hai nhà bán lẻ trực tuyến lớn nhất của nước này đã đạt được doanh số bán hàng kỷ lục. Đó không chỉ là một hiện tượng mua sắm vào ngày lễ. Trong khi sản xuất ở Trung Quốc bắt đầu phục hồi trở lại, vào tháng 9, chi tiêu của người tiêu dùng cũng tăng theo. Ngoại trừ việc đi lại bằng đường hàng không quốc tế, người tiêu dùng Trung Quốc đã bắt đầu quay lại và chi tiêu phần lớn như họ đã làm trong thời gian trước khi xảy ra đại dịch. Australia cũng mang đến niềm hy vọng. Khi đại dịch bùng phát mạnh mẽ ở quốc gia này, chi tiêu hộ gia đình đã thúc đẩy tốc độ tăng trưởng 3,3% nhanh hơn dự kiến ​​trong quý 3 năm 2020 và chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ tăng 7,9 %.

Mức độ tự tin vào khả năng phục hồi nhanh chóng như thế nào là một câu hỏi mở. Ví dụ, vào cuối tháng 9, người tiêu dùng Mỹ được khảo sát lạc quan hơn trước nhưng vẫn thận trọng, báo cáo rằng họ dự định mua quà tặng ngày lễ cho ít người hơn và kiểm soát mức độ chi tiêu tùy ý. Chỉ khoảng một phần ba đã khôi phục lại các hoạt động ngoài trời, so với 81% người tiêu dùng ở Trung Quốc, 49% ở Pháp — và chỉ 18% ở Mexico. Những lần phong tỏa mới và quan trọng là việc triển khai vắc xin COVID-19 đã và sẽ ảnh hưởng đến những con số đó. Vấn đề là chi tiêu sẽ chỉ phục hồi nhanh nhất khi tốc độ mà mọi người cảm thấy tự tin về việc di chuyển trở lại — và những thái độ đó khác nhau rõ rệt theo từng quốc gia.

Du lịch đã bắt đầu khởi sắc trở lại nhưng các chuyến công tác thì sẽ cần nhiều thời gian phục hồi hơn

Những người đi du lịch nhằm mục đích giải trí mong muốn mọi thứ quay trở lại như trước đây. Điều này đã được triển khai ở Trung Quốc. Khi đề cập đến vấn đề tăng trưởng, Giám đốc điều hành của một công ty du lịch lớn nói với chúng tôi rằng, bắt đầu từ quý 3 năm 2020, hoạt động kinh doanh đã “trở lại bình thường khá nhiều”. Nhưng điều đó lại cho thấy một điều khác thường: du lịch trong nước đang tăng mạnh, nhưng du lịch quốc tế vẫn bị suy giảm do các hạn chế biên giới liên quan đến đại dịch và những lo ngại về sức khỏe và an toàn. Nhìn chung, tại Trung Quốc, công suất khách sạn và số lượng du khách trên các chuyến bay nội địa cao hơn 90% so với mức của năm 2019 vào cuối tháng 8 và trong kỳ nghỉ Tuần lễ Vàng tháng 10, hơn 600 triệu người Trung Quốc đã có các chuyến du lịch, tương đương khoảng 80% so với năm ngoái. Nhờ sự tin tưởng vào các biện pháp an toàn và sức khỏe của nhà nước, du lịch trong nước gần như đã trở lại mức như trước đại dịch, và du lịch nội địa cao cấp thậm chí còn có sự tăng trưởng nhất định.

Theo định nghĩa, du lịch giải trí là do mỗi người tự quyết định. Nhưng các chuyến công tác thì không dễ dàng như vậy. Năm 2018, chi tiêu cho các chuyến công tác đạt 1,4 nghìn tỷ USD, chiếm hơn 20% tổng chi tiêu trong lĩnh vực khách sạn và du lịch. Nó cũng mang lại một phần lợi nhuận không tương xứng — 70% doanh thu trên toàn cầu cho các khách sạn cao cấp. Tuy nhiên, trong và sau đại dịch, có một câu hỏi về việc đi công tác: Chính xác thì khi nào là cần thiết? Câu trả lời là gần như chắc chắn sẽ không còn nhiều như trước. Ví dụ, gọi điện video và các công cụ trực tuyến cũng cho phép làm việc từ xa có thể thay thế một số cuộc họp và hội nghị tại chỗ.

Bối cảnh lớn hơn cũng mang lại nhiều thông tin hơn. Lịch sử cho thấy rằng, sau một cuộc suy thoái, các chuyến công tác thường sẽ mất nhiều thời gian hơn để phục hồi so với du lịch thong thường. Ví dụ, sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008–2009, các chuyến công tác quốc tế phải mất năm năm để phục hồi, so với hai năm đối với du lịch quốc tế.

Các chuyến công tác trong khu vực và trong nước có khả năng sẽ tăng trở lại trước tiên; một số công ty và lĩnh vực sẽ muốn tiếp tục công việc kinh doanh trực tiếp và gặp gỡ khách hàng càng sớm càng tốt. Áp lực cũng có thể đến từ các công ty cùng ngành: một khi có một công ty quay lại gặp mặt khách hàng trực tiếp, đối thủ cạnh tranh của họ sẽ mong muốn làm điều tương tự. Tuy nhiên, một cuộc khảo sát đối với các nhà quản lý kinh doanh - du lịch cho thấy họ kỳ vọng chi tiêu cho việc đi công tác vào năm 2021 sẽ chỉ bằng một nửa so với năm 2019. Trong khi các chuyến công tác sẽ quay trở lại ở một quy mô nhất định và tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ tạo ra những nhu cầu mới, nhưng các nhà điều hành vẫn cho rằng nó có thể không bao giờ phục hồi về mức năm 2019.

Tổng kết lại, du lịch giải trí được thúc đẩy bởi mong muốn khám phá và tận hưởng của con người, và điều đó không thay đổi. Thật vậy, một trong những điều đầu tiên mọi người làm khi mọi thứ trở lại bình thường đó là đi du lịch — đầu tiên là gần nhà và sau đó là đi xa hơn. Không có lý do gì để tin rằng sự gia tăng thịnh vượng toàn cầu sẽ tự đảo ngược hoặc mong muốn khám phá của con người sẽ giảm đi. Nhưng việc sử dụng hiệu quả công nghệ trong thời kỳ đại dịch — và những hạn chế kinh tế mà nhiều công ty sẽ phải đối mặt trong nhiều năm sau đó — có thể thúc đẩy sự thay đổi cơ cấu dài hạn trong hoạt động kinh doanh.

Cuộc khủng hoảng châm ngòi cho một làn sóng đổi mới và ra đời của một thế hệ doanh nhân mới

Plato đã đúng: tất yếu chính là khởi nguồn của những phát minh. Trong cuộc khủng hoảng COVID-19, một lĩnh vực đã chứng kiến ​​sự phát triển vượt bậc là số hóa, có nghĩa là mọi thứ từ dịch vụ khách hàng trực tuyến đến làm việc từ xa, tái tạo chuỗi cung ứng đến việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học để cải thiện hoạt động. Chăm sóc sức khỏe cũng đã thay đổi đáng kể với các phương thức chăm sóc sức khỏe từ xa và dược phẩm sinh học.

Sự gián đoạn tạo ra không gian cho các doanh nhân — và đó là những gì đang xảy ra ở Hoa Kỳ và các nền kinh tế lớn khác. Chúng tôi thừa nhận rằng chúng tôi không thể thấy được điều gì sắp xảy ra. Rốt cuộc, trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008–2009, sự hình thành của các doanh nghiệp nhỏ đã suy giảm và nó chỉ tăng nhẹ trong các cuộc suy thoái 2001 và 1990–1991. Tuy nhiên, thời gian này, có một sự nở rộ của các doanh nghiệp nhỏ mới thành lập. Chỉ trong quý 3 năm 2020, đã có hơn 1,5 triệu đơn đăng ký kinh doanh mới ở Hoa Kỳ - gần gấp đôi con số của cùng kỳ năm 2019.

Nhiều doanh nghiệp trong số đó là các cơ sở kinh doanh một người và họ hoàn toàn có thể duy trì theo cách đó — hãy nghĩ đến đầu bếp nhà hàng đã chuyển hướng sang kinh doanh phục vụ ăn uống hoặc một sinh viên tốt nghiệp đại học gần đây với một ứng dụng mới đầy thú vị. Vì vậy, thật hấp dẫn khi khối lượng "ứng dụng kinh doanh có xu hướng tăng cao" (những ứng dụng có khả năng chuyển thành doanh nghiệp có nguồn thu cao nhất) - hơn 50% so với năm 2019. Hoạt động đầu tư mạo hiểm chỉ giảm nhẹ trong giai đoạn nửa đầu năm 2020.

Liên minh châu Âu đã không nhận thấy bất cứ phản ứng nào giống như vậy, có lẽ vì chiến lược phục hồi của họ có xu hướng nhấn mạnh vào việc bảo vệ việc làm (chứ không phải thu nhập, như ở Hoa Kỳ). Điều đó thể hiện rằng, Pháp đã chứng kiến ​​84.000 doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 10, mức cao nhất từng được ghi nhận, nhiều hơn 20% so với cùng kỳ năm 2019. Đức cũng chứng kiến ​​sự gia tăng số lượng doanh nghiệp mới so với năm 2019; tương tự đối với Nhật Bản. Nước Anh đâu đó nằm ở mức giữa. Một cuộc khảo sát được công bố vào tháng 11 năm 2020 với 1.500 người tự kinh doanh cho thấy 20% trong số họ nói rằng họ có khả năng rời bỏ công việc tự doanh khi có thể. Tuy nhiên, đồng thời, số lượng doanh nghiệp mới đăng ký ở Vương quốc Anh trong quý ba của năm 2020 tăng 30% so với năm 2019, cho thấy mức tăng lớn nhất kể từ năm 2012.

Nhìn chung, cuộc khủng hoảng COVID-19 đã tàn phá các doanh nghiệp nhỏ. Ví dụ, ở Hoa Kỳ, số doanh nghiệp mở cửa vào tháng 12 năm 2020 ít hơn 25,3% so với đầu năm (mức thấp nhất là vào giữa tháng 4, khi con số này chỉ bằng một nửa) . Doanh thu từ các doanh nghiệp nhỏ của Hoa Kỳ giảm hơn 30% trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 12 năm 2020. Nhưng chúng ta sẽ đón nhận những tin tốt lành ở những nơi chúng ta có thể, và xu hướng tích cực trong tinh thần kinh doanh có thể là dấu hiệu tốt cho tăng trưởng việc làm và hoạt động kinh tế một khi sự phục hồi được giữ vững.

Kỹ thuật số giúp tăng năng suất đẩy nhanh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư

Sự tăng tốc mạnh mẽ trong việc sử dụng công nghệ, số hóa và các hình thức làm việc mới sẽ được duy trì. Nhiều giám đốc điều hành báo cáo rằng họ đã phát triển nhanh hơn 20 đến 25 lần so với những gì họ nghĩ về những việc như xây dựng chuỗi cung ứng dự phòng, cải thiện bảo mật dữ liệu và tăng cường sử dụng các công nghệ tiên tiến trong hoạt động.

Làm thế nào tất cả những thứ đóng góp vào năng suất dài hạn sẽ không được biết cho đến khi dữ liệu trong vài quý được mang ra đánh giá. Nhưng điều đáng chú ý là năng suất của Hoa Kỳ trong quý 3 năm 2020 tăng 4,6%, sau mức tăng 10,6% trong quý 2, đây là mức cải thiện lớn nhất trong 6 tháng kể từ năm 1965. Năng suất chỉ là một con số, mặc dù đó là một con số quan trọng; con số đáng kinh ngạc đối với Hoa Kỳ trong quý thứ hai phần lớn dựa trên sự sụt giảm sản lượng và số giờ mạnh nhất kể từ năm 1947. Đó không phải là một tiền lệ đáng ngưỡng mộ.

Xét theo hướng tích cực hơn, trong quá khứ, phải mất một thập kỷ hoặc lâu hơn để các công nghệ thay đổi cuộc chơi được áp dụng để cải thiện năng suất. Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi đó lên vài năm trong các lĩnh vực như AI và số hóa, và thậm chí còn nhanh hơn ở châu Á. Một cuộc khảo sát của McKinsey được công bố vào tháng 10 năm 2020 cho thấy rằng các công ty có khả năng thực hiện ít nhất 80% các tương tác kỹ thuật số với khách hàng, tăng gấp ba lần so với trước khi xảy ra khủng hoảng.

Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã tạo ra yêu cầu cấp thiết cho các công ty phải tái cơ cấu lại hoạt động của họ — và là cơ hội để thực hiện chuyển đổi. Điều đó giúp gia tăng năng suất.

Quá trình phát triển đó không phải lúc nào cũng là một quá trình liền mạch hay dễ dàng: các doanh nghiệp phải đấu tranh để có thể thiết lập hoặc thích ứng với các công nghệ mới dưới áp lực lớn. Kết quả là một số hệ thống bị lỗi. Thách thức ngắn hạn là chuyển từ phản ứng với khủng hoảng sang xây dựng và thể chế hóa những gì đã được thực hiện tốt cho đến nay. Đối với các ngành công nghiệp tiêu dùng và đặc biệt là bán lẻ, điều đó có nghĩa là cải thiện các mô hình kinh doanh kỹ thuật số và đa kênh. Đối với chăm sóc sức khỏe, đó là việc thiết lập các tùy chọn kỹ thuật số như một tiêu chuẩn. Đối với bảo hiểm, đó là cá nhân hóa trải nghiệm của khách hàng. Và đối với các công ty sản xuất thiết bị bán dẫn, đó là việc xác định và đầu tư vào các sản phẩm thế hệ tiếp theo. Đối với tất cả mọi người, sẽ có những cơ hội mới trong mua bán và sáp nhập và nhu cầu cấp thiết để đầu tư vào xây dựng năng lực.

Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã tạo ra yêu cầu cấp thiết cho các công ty phải tái cơ cấu lại hoạt động của họ — và là cơ hội để thực hiện chuyển đổi. Điều đó giúp gia tăng năng suất.

Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã thúc đẩu các doanh nghiệp điều chỉnh thich nghi như thế nào

Những thay đổi do đại dịch gây ra ảnh hưởng đến hành vi mua sắm cũng như thay đổi các hoạt động kinh doanh của ngành tiêu dùng.

Tại 9 trong số 13 quốc gia lớn được McKinsey khảo sát, ít nhất 2/3 người tiêu dùng nói rằng họ đã thử các loại hình mua sắm mới. Và trong số đó, hơn 13, 65% số người tham gia khảo sát nói rằng họ có ý định tiếp tục sử dụng các loại hình mua sắm đó. Hàm ý là những thương hiệu chưa tìm ra cách tiếp cận người tiêu dùng theo những cách mới sẽ cần phải bắt kịp với những thay đổi, nếu không họ sẽ bị bỏ lại phía sau. Chúng tôi kỳ vọng rằng, tại các thị trường đang phát triển - chẳng hạn như Brazil và Ấn Độ - đại dịch sẽ thúc đẩy nhanh việc mua sắm trực tuyến, mặc dù từ mức cơ bản thấp. Người tiêu dùng ở lục địa Châu Âu đã mua hàng trực tuyến nhiều hơn nhưng tỷ lệ vẫn thấp hơn so với ở Anh và Hoa Kỳ.

Cụ thể, xu hướng chuyển dịch sang bán lẻ trực tuyến đang ngày càng trở nên thịnh hành. Tại Hoa Kỳ, mức độ thâm nhập của thương mại điện tử được dự báo vào năm 2019 sẽ đạt 24% vào năm 2024; vào tháng 7 năm 2020, nó đã đạt 33% tổng doanh số bán lẻ. Nói cách khác, nửa đầu năm 2020 đã chứng kiến ​​sự gia tăng vượt trội của thương mại điện tử tương đương với mười năm trước đó. Ở Mỹ Latinh, nơi các phương thức thanh toán và cơ sở hạ tầng giao hàng chưa thực sự phát triển, tỷ lệ sử dụng thương mại điện tử tăng gấp đôi từ 5 đến 10%. Ở châu Âu, việc áp dụng kỹ thuật số gần như phổ biến hơn (95%), so với 81% khi bắt đầu đại dịch. Trong khoảng thời gian bình thường, để đạt được cấp độ đó sẽ mất từ ​​hai đến ba năm. Đáng chú ý, mức tăng lớn nhất đến ở các quốc gia trước đây tương đối thận trọng trong việc mua sắm trực tuyến. Ví dụ: Đức, Romania và Thụy Sĩ có tỷ lệ mua sắm trực tuyến thấp nhất trước cuộc khủng hoảng COVID-19; sau đó, mức sử dụng đã tăng lần lượt 28, 25 và 18 điểm phần trăm — nhiều hơn bất kỳ thị trường nào khác.

Tuy nhiên, nếu tìm hiểu sâu hơn một chút, chúng ta có thể nhìn thấy một số lưu ý cảnh báo, chẳng hạn như sự thiếu trung thành với thương hiệu của những người mua trực tuyến. Có lẽ đáng nói nhất, trong một cuộc khảo sát gần đây của McKinsey, chỉ 60% các công ty hàng tiêu dùng nói rằng họ đã có sự chuẩn bị nhất định để nắm bắt các cơ hội phát triển thương mại điện tử. Như một giám đốc điều hành đã nói với chúng tôi, “khi bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng, chúng tôi thực sự không biết bắt đầu từ đâu”. Mối quan tâm đó chắc chắn là có cơ sở. Bán hàng trực tiếp đến người tiêu dùng đòi hỏi sự phát triển của các kỹ năng, khả năng, mô hình kinh doanh và giá cả. Nhưng xu hướng hiện nay rất rõ ràng: nhiều người tiêu dùng đang chuyển hướng sang mua sắm trực tuyến. Để tiếp cận họ, các công ty cũng cần phải thay đổi.

Tái cân bằng và chuyển dịch chuỗi cung ứng

Hãy nghĩ về nó như là “vừa đúng lúc”, “phòng khi”, có nghĩa là quản lý rủi ro phức tạp hơn. Đại dịch COVID-19 đã bộc lộ những lỗ hổng trong chuỗi cung ứng phức tạp, lâu dài của nhiều công ty. Khi một quốc gia hoặc thậm chí một nhà máy duy nhất phải ngừng hoạt động, việc thiếu các thành phần quan trọng sẽ khiến công ty phải ngừng sản xuất. Các giám đốc điều hành tuyên bố không thể để tình trạng như đó tiếp diễn. Vì vậy, việc tái cân bằng chuỗi cung ứng đã bắt đầu được thực hiện. Khoảng 1/4 kim ngạch xuất khẩu hàng hóa toàn cầu, tương đương 4,5 nghìn tỷ USD, có thể thay đổi vào năm 2025.

Khi các doanh nghiệp bắt đầu nghiên cứu cách thức hoạt động của chuỗi cung ứng, họ nhận ra ba điều. Đầu tiên, sự gián đoạn không phải là bất thường. Bất kỳ công ty nào cũng có thể phải đóng cửa kéo dài một tháng hoặc lâu hơn sau mỗi 3,7 năm. Tuy nhiên, những cú sốc như vậy khó có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các công ty vì chúng là những đặc điểm có thể dự đoán trước của hoạt động kinh doanh cần được quản lý giống như bất kỳ hoạt động kinh doanh nào khác.

Thứ hai, chênh lệch chi phí giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển đang thu hẹp. Trong sản xuất, các công ty áp dụng các nguyên tắc của Công nghiệp 4.0 (có nghĩa là ứng dụng dữ liệu, phân tích, tương tác giữa người và máy, robot tiên tiến và in 3-D) có thể bù đắp một nửa chênh lệch chi phí lao động giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Khoảng cách thu hẹp hơn nữa khi chi phí của sự cứng nhắc được tính vào: tối ưu hóa đầu cuối quan trọng hơn tổng chi phí giao dịch riêng lẻ. Đó là một lý do tại sao các cơ quan như Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đang đa dạng hóa mạng lưới các nhà cung cấp cho các mặt hàng thiết yếu, chẳng hạn như sản xuất chăm sóc sức khỏe và vi điện tử.

Và thứ ba, hầu hết các doanh nghiệp không có ý tưởng tốt về những gì đang diễn ra ở tầng dưới trong chuỗi cung ứng của họ, nơi mà các công ty cung ứng trực tiếp và gián tiếp có thể đóng những vai trò nhỏ nhưng rất quan trọng. Đó cũng là nơi bắt nguồn của hầu hết các gián đoạn, nhưng 2/3 số công ty nói rằng họ không thể xác nhận các thỏa thuận kinh doanh liên tục với các nhà cung cấp gián tiếp của họ. Với sự phát triển của AI và phân tích dữ liệu, các công ty có thể tìm hiểu thêm về kiểm toán và kết nối với toàn bộ chuỗi giá trị của họ.

Không có điều nào trong số đó có nghĩa là các công ty đa quốc gia sẽ chuyển toàn bộ hoặc phần lớn sản phẩm trở lại đất nước của họ. Có những lý do chính đáng để tận dụng kiến thức chuyên môn trong khu vực và sẵn sàng phục vụ các thị trường tiêu dùng đang phát triển nhanh. Nhưng các câu hỏi về bảo mật và khả năng phục hồi có nghĩa là các công ty đó có thể sẽ suy nghĩ kỹ hơn về các trường hợp kinh doanh cho các quyết định như vậy.

Phương thức làm việc của tương lai đã diễn ra trước kế hoạch

Trước cuộc khủng hoảng COVID-19, ý tưởng làm việc từ xa đã xuất hiện nhưng không thực sự phổ biến. Nhưng đại dịch đã thay đổi điều đó, với hàng chục triệu người chuyển sang làm việc tại nhà, về cơ bản chỉ trong một đêm, và ở một loạt các ngành công nghiệp. Ví dụ, theo Michael Fisher, chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Trung tâm Y tế Bệnh viện Nhi Cincinnati, đã có 2.000 lượt khám từ xa được ghi nhận tại tổ chức này trong cả năm 2019 — và 5.000 lượt mỗi tuần vào tháng 7 năm 2020. Fisher cho rằng khám bệnh từ xa có thể chiếm 30% tổng số dịch vụ chăm sóc sức khỏe trong tương lai. Tại Nhật Bản, có ít hơn 1.000 cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc từ xa vào năm 2018; vào tháng 7 năm 2020, con số này đã lên tới hơn 16.000.

Viện McKinsey Global (MGI) ước tính rằng hơn 20% lực lượng lao động toàn cầu (hầu hết trong số họ làm những công việc đòi hỏi kỹ năng cao trong các lĩnh vực như tài chính, bảo hiểm và CNTT) có thể làm việc phần lớn thời gian ở xa văn phòng — và vẫn đảm bảo hiệu quả. Không phải ai cũng có thể làm được; tuy nhiên, đây là sự thay đổi tất yếu. Nó xảy ra không chỉ vì cuộc khủng hoảng COVID-19 mà còn vì những tiến bộ trong tự động hóa và số hóa đã giúp nó trở nên khả thi; việc sử dụng các công nghệ đó đã tăng tốc hơn trong thời kỳ đại dịch. Giám đốc điều hành Microsoft Satya Nadella đã lưu ý vào tháng 4 năm 2020 rằng “chúng tôi đã chứng kiến ​​quá trình chuyển đổi kỹ thuật số trị giá hai năm diễn ra trong hai tháng”.

Có hai thách thức quan trọng liên quan đến việc chuyển đổi sang làm việc từ xa. Một là quyết định vai trò của chính văn phòng, đây là phương thức truyền thống để tạo ra văn hóa và cảm giác thân thuộc. Các công ty sẽ phải đưa ra quyết định về mọi thứ, từ bất động sản (Chúng ta có cần tòa nhà, văn phòng này không?) Đến thiết kế nơi làm việc (Bao nhiêu không gian giữa các bàn làm việc? Khu vực ăn uống có an toàn không?) Đến đào tạo và phát triển chuyên môn (Cố vấn từ xa?). Trở lại văn phòng không chỉ đơn giản là mở cửa trở lại. Thay vào đó, đây cần là một phần của quá trình xem xét lại một cách có hệ thống về những gì chính xác mà văn phòng mang lại cho tổ chức.

Thách thức khác liên quan đến việc thích ứng lực lượng lao động với các yêu cầu của tự động hóa, số hóa và các công nghệ khác. Điều này không chỉ xảy ra với các lĩnh vực như ngân hàng và viễn thông; thay vào đó, đây là một thách thức trên diện rộng, ngay cả trong các lĩnh vực không liên quan đến làm việc từ xa. Ví dụ, các nhà bán lẻ lớn đang ngày càng ứng dụng tự động hóa vào việc thanh toán. Nếu nhân viên bán hàng muốn giữ được công việc của mình, họ sẽ cần phải học những kỹ năng mới. Vào năm 2018, Diễn đàn Kinh tế Thế giới ước tính rằng hơn một nửa số nhân viên sẽ cần đào tạo lại hoặc nâng cao kỹ năng đáng kể vào năm 2022.

Bằng chứng cho thấy lợi ích của việc đào tạo lại nhân viên hiện tại, thay vì để họ ra đi và sau đó tìm người mới, thường chi phí thấp hơn và mang lại lợi ích lớn hơn. Đầu tư vào nhân viên cũng có thể thúc đẩy lòng trung thành, sự hài lòng của khách hàng và nhận thức tích cực về thương hiệu.

Phát triển lực lượng lao động đã được ưu tiên ngay cả trước khi có đại dịch. Trong một cuộc khảo sát của McKinsey được thực hiện vào tháng 5 năm 2019, gần 90% giám đốc điều hành và nhà quản lý được khảo sát cho biết công ty của họ phải đối mặt với khoảng cách kỹ năng hoặc dự kiến sẽ gặp phải trong 5 năm tới. Tái đào tạo thành công bắt đầu bằng việc biết những kỹ năng nào là cần thiết, cả ngay bây giờ và trong tương lai gần; cung cấp các cơ hội học tập phù hợp; và đánh giá những gì hiệu quả và không hiệu quả. Có lẽ quan trọng nhất, nó đòi hỏi sự cam kết từ cấp cao nhằm khắc sâu văn hóa học tập suốt đời.

Cuộc cách mạng dược phẩm sinh học diễn ra

Việc công bố một số vắc xin COVID-19 đầy hứa hẹn là một tin tốt rất cần thiết. Sẽ có những thách thức để tung ra các loại vắc-xin này trên quy mô lớn, nhưng điều đó không làm giảm hiệu quả đạt được.

Không giống như các loại vắc xin trước đây, nhiều loại trong số đó sử dụng dạng vi rút bất hoạt hoặc suy nhược để tạo ra sức đề kháng với nó, vắc xin được tạo ra bởi Moderna và đối tác BioNTech-Pfizer sử dụng mRNA. Nền tảng này đã được phát triển trong nhiều năm, nhưng đây là những vắc-xin đầu tiên được chấp thuận theo quy định. Chữ “m” là “chất truyền tin” vì các phân tử mang các chỉ dẫn di truyền đến các tế bào để tạo ra một loại protein thúc đẩy phản ứng miễn dịch. Cơ thể phá vỡ mRNA và chất mang lipid của nó trong vòng vài giờ. (WHO liệt kê 60 vắc xin COVID-19 đã được thử nghiệm lâm sàng; nhiều vắc xin không sử dụng mRNA.)

Cũng giống như các doanh nghiệp đã tăng tốc hoạt động của họ để đối phó với cuộc khủng hoảng COVID-19, đại dịch có thể là điểm khởi động cho sự gia tốc lớn trong tốc độ đổi mới y tế, với công nghệ đáp ứng sinh học theo những cách mới. Bộ gen COVID-19 không chỉ được giải trình tự trong vài tuần, thay vì vài tháng, mà vắc-xin này đã được tung ra trong vòng chưa đầy một năm - một thành tựu đáng kinh ngạc khi việc phát triển vắc-xin thông thường thường phải mất một thập kỷ. Tính cấp thiết đã tạo ra động lực, nhưng câu chuyện lớn hơn là cách một loạt các khả năng - trong số đó, kỹ thuật sinh học, giải trình tự gen, tính toán, phân tích dữ liệu, tự động hóa, học máy và AI - kết hợp với nhau.

Các cơ quan quản lý cũng đã phản ứng với tốc độ và sự sáng tạo, thiết lập các hướng dẫn rõ ràng và khuyến khích sự hợp tác. Nhờ có các yêu cầu về tính an toàn và hiệu quả, họ đã chỉ ra rằng họ có thể thu thập và đánh giá dữ liệu nhanh đến mức nào. Nếu những bài học đó được áp dụng cho các bệnh khác, chúng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc thiết lập nền tảng cho sự phát triển nhanh hơn của các phương pháp điều trị.

Sự phát triển của vắc-xin COVID-19 chỉ là ví dụ thuyết phục nhất về tiềm năng của “Cuộc cách mạng sinh học” — phân tử sinh học, hệ thống sinh học, máy móc sinh học và máy tính sinh học. Trong một báo cáo được công bố vào tháng 5 năm 2020, MGI ước tính rằng "45% gánh nặng bệnh tật toàn cầu có thể được giải quyết bằng các khả năng mà khoa học có thể hình dung được ngày nay." Ví dụ, công nghệ chỉnh sửa gen có thể kiềm chế bệnh sốt rét, căn bệnh giết chết hơn 250.000 người mỗi năm. Các liệu pháp tế bào có thể sửa chữa hoặc thậm chí thay thế các tế bào và mô bị hư hỏng. Các loại vắc-xin mới có thể được áp dụng cho các bệnh không lây nhiễm, bao gồm cả ung thư và bệnh tim.

Tiềm năng của cuộc Cách mạng Sinh học không chỉ giới hạn ở lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Theo MGI, khoảng 60% vật chất đầu vào cho nền kinh tế toàn cầu, về mặt lý thuyết có thể được sản xuất theo phương pháp sinh học. Ví dụ bao gồm nông nghiệp (biến đổi gen để tạo ra cây trồng chịu nhiệt hoặc chịu hạn hoặc để giải quyết các tình trạng như thiếu hụt vitamin A), năng lượng (vi sinh được biến đổi gen để tạo ra nhiên liệu sinh học) và vật liệu (tơ ​​nhện nhân tạo và các loại vải tự sửa chữa). Những ứng dụng đó và các ứng dụng khả thi khác thông qua công nghệ hiện tại có thể tạo ra tác động kinh tế hàng nghìn tỷ đô la trong thập kỷ tới.

Đẩy nhanh việc tái cơ cấu lại danh mục đầu tư

Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã gây ra những phản ứng khác nhau, thậm chí là nặng nề với một số ngành công nghiệp đang phát triển và những ngành khác bị ảnh hưởng nghiêm trọng; hiệu quả là làm thay đổi các chuẩn mực thông thường. Khi nền kinh tế ổn định và trở lại trạng thái bình thường mới, sự khác biệt giữa các ngành như vậy có thể được dự kiến ​​sẽ thu hẹp, một số ngành có thể sẽ quay trở lại vị trí tương đối trước đây của chúng. Điều ít rõ ràng hơn là động lực trong các ngành có thể thay đổi như thế nào. Trong những đợt suy thoái trước đó, kẻ mạnh trở nên mạnh hơn, và kẻ yếu trở nên yếu hơn, phá sản hoặc bị mua lại. Sự khác biệt xác định khả năng phục hồi — khả năng không chỉ để chống lại các cú sốc mà còn tận dụng chúng để tạo ra lợi thế cạnh tranh. Trong suốt một thập kỷ, các công ty có thể dự kiến ​​thiệt hại 42% lợi nhuận của một năm do gián đoạn.

Vào tháng 10 năm 2020, McKinsey đã đánh giá 1.500 công ty bằng “Z-Score”, đo lường xác suất phá sản của công ty. Điểm càng cao, tình hình tài chính của công ty càng mạnh. Nghiên cứu cho thấy 20% công ty hàng đầu (“những công ty mới nổi”) đã cải thiện Z-Score của mình trong thời kỳ suy thoái kinh tế hiện tại, đã tăng thu nhập trước lãi vay, thuế, và khấu hao lên 5%; số còn lại đã giảm mất 19 %. Bằng chứng cho thấy các nhân tố phục hồi mới nổi đang dần dần rút khỏi nhóm.

Điều đó cho thấy có một khả năng phục hồi mạnh mẽ. Những công ty có kết quả hoạt động thuộc top đầu sẽ không chỉ dựa vào thế mạnh của họ; thay vào đó, như trong các đợt suy thoái trước đây, họ sẽ tìm cách bồi đắp chúng — ví dụ: thông qua M&A. Đó là lý do tại sao chúng tôi kỳ vọng sẽ có sự điều chỉnh danh mục đầu tư đáng kể khi các công ty có bảng cân đối kế toán lành mạnh tìm kiếm cơ hội trong bối cảnh tài sản được chiết khấu và định giá thấp hơn. Trên thực tế, điều đó có thể đã xảy ra: giao dịch mua bán bắt đầu tăng lên vào giữa năm nay.

Yếu tố thứ hai làm nghiêng tỷ lệ thuận lợi cho việc tái cơ cấu danh mục đầu tư là sự sẵn có của vốn tư nhân. Các công ty mua lại có mục đích đặc biệt nhằm hợp nhất với một công ty để đưa nó ra công chúng, đang "có thời cơ" vào năm 2020, như McKinsey gần đây đã lưu ý. Tính đến tháng 8 năm 2020, họ đã chiếm 81 trong số 111 vụ IPO của Hoa Kỳ.

Quan trọng hơn nhiều là vốn cổ phần tư nhân (PE). Trên toàn cầu, các công ty PE đang sử dụng gần 1,5 nghìn tỷ đô la — nguồn vốn chưa được phân bổ vốn sẵn sàng để đầu tư. Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã gây tổn hại theo một số cách, với giá trị thỏa thuận toàn cầu giảm 12% so với ba quý đầu năm 2019 và số lượng các thỏa thuận giảm 30 %.

Mặt khác, hoạt động gây quỹ toàn cầu vẫn mạnh - 348,5 tỷ đô la tính đến tháng 9 năm 2020, ngang bằng với 5 năm trước đó - và hoạt động giao dịch ở châu Á đã tăng hơn gấp đôi. Ngành công nghiệp sản xuất kinh doanh nổi tiếng là khó khăn khi các ngành khác đang lao đao, khiến cho việc thực hiện các giao dịch trong thời điểm này trở nên khó khăn. Và điều này cũng từng có tiền lệ trong lịch sử: lợi nhuận từ các khoản đầu tư PE được thực hiện trong thời kỳ suy thoái toàn cầu có xu hướng cao hơn so với thời kỳ tốt. Tổng hợp tất cả lại với nhau, và chúng tôi tin rằng ngành PE sẽ khởi sắc trở lại nhanh chóng; đơn giản là sẽ có quá nhiều cơ hội đầu tư mới.

Màu xanh lá cây, với một chút màu nâu, là màu của sự phục hồi

Trên toàn thế giới, chi phí ô nhiễm - và lợi ích của sự bền vững môi trường - ngày càng nhận được sự quan tâm. Trung Quốc, một số quốc gia vùng Vịnh và Ấn Độ đang đầu tư vào năng lượng xanh trên quy mô lớn chưa từng thấy trong vòng một thập kỷ qua. Châu Âu, bao gồm cả Vương quốc Anh, đang thống nhất trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Hoa Kỳ đang chuyển đổi dần chấm dứt việc sử dụng than đá và đang đổi mới trong một loạt các công nghệ xanh, chẳng hạn như pin, phương pháp thu nhận carbon và xe điện.

Để đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính 2008–09, chính phủ đã có những chương trình kích thích đáng kể, nhưng rất ít trong số đó kết hợp với hành động về khí hậu hoặc môi trường. Lần này thì khác. Nhiều quốc gia (mặc dù không có nghĩa là tất cả) đang sử dụng các kế hoạch phục hồi của họ để thúc đẩy các ưu tiên chính sách môi trường hiện có:

Liên minh châu Âu có kế hoạch dành khoảng 30% trong kế hoạch trị giá 880 tỷ đô la cho kế hoạch chống lại khủng hoảng COVID-19 dùng cho các biện pháp liên quan đến biến đổi khí hậu, bao gồm việc phát hành ít nhất 240 tỷ đô la “trái phiếu xanh”.

Vào tháng 9 năm 2020, Trung Quốc cam kết giảm lượng khí thải carbon ròng xuống mức 0 vào năm 2060.

Nhật Bản đã cam kết sẽ trung hòa carbon vào năm 2050.

Thỏa thuận xanh của Hàn Quốc, một phần trong kế hoạch phục hồi kinh tế, đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghệ xanh hơn, với mục tiêu đã nêu là chất thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Trong khi vận động tranh cử, tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden đã cam kết đầu tư 2 nghìn tỷ USD vào năng lượng sạch liên quan đến giao thông, năng lượng và xây dựng.

Canada đang liên kết phục hồi với các mục tiêu khí hậu.

Nigeria có kế hoạch loại bỏ dần các khoản trợ cấp nhiên liệu hóa thạch và lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời cho khoảng 25 triệu người.

Colombia đang trồng 180 triệu cây xanh.

Yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp là rõ ràng theo hai mặt. Đầu tiên, các doanh nghiệp cần cho thấy những phản hồi đối với các mối quan tâm về tính bền vững của các nhà đầu tư. Có thể, mặc dù là suy đoán, cuộc khủng hoảng COVID-19 báo trước cuộc khủng hoảng khí hậu: hệ thống, di chuyển nhanh, phạm vi rộng và toàn cầu. Do đó, có một trường hợp là các doanh nghiệp phải hành động để hạn chế rủi ro về khí hậu — ví dụ, bằng cách đầu tư vốn của họ thích ứng hơn với khí hậu hoặc bằng cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ.

Đáng chú ý hơn, các cơ hội tăng trưởng mà nền kinh tế xanh mang lại có thể rất lớn. BlackRock, một công ty đầu tư toàn cầu với khoảng 7 nghìn tỷ USD tài sản đang được quản lý, đã lưu ý trong Triển vọng toàn cầu năm 2021 rằng, “trái ngược với sự đồng thuận trong quá khứ”, họ hy vọng rằng sự chuyển đổi sang tính bền vững sẽ “giúp tăng lợi nhuận” và “sự thay đổi kiến ​​tạo đầu tư bền vững đang tăng tốc. ” Có rất nhiều cơ hội tăng trưởng xanh trong các lĩnh vực lớn như năng lượng, di chuyển và nông nghiệp. Cũng giống như các công ty kinh tế kỹ thuật số đã tạo ra lợi nhuận trên thị trường chứng khoán trong vài thập kỷ qua, vì vậy các công ty công nghệ xanh có thể đóng vai trò to lớn trong những thập kỷ tới.

Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã thay đổi xã hội như thế nào

Tiếp nhận và thay đổi hệ thống chăm sóc sức khỏe

Cải cách hệ thống y tế là một công việc rất khó khăn. Mặc dù sự thận trọng là cần thiết khi liên quan đến mạng sống con người, nhưng một hệ quả là quá trình hiện đại hóa thường chậm hơn mức cần thiết. Học hỏi từ những kinh nghiệm liên quan đến COVID-19 có thể chỉ ra cách để xây dựng các hệ thống chăm sóc sức khỏe sau đại dịch mạnh mẽ hơn.

Hãy xem xét trường hợp của Hàn Quốc. Khi virus MERS tấn công vào năm 2015, dẫn đến cái chết của 38 người Hàn Quốc, chính phủ đã hứng chịu những lời chỉ trích rộng rãi của công chúng rằng họ đã phản ứng không tốt. Do đó, họ đã hành động để cải thiện khả năng chuẩn bị cho đại dịch — và họ đã cho thấy sự sẵn sàng khi COVID-19 tấn công vào tháng 1 năm 2020. Thử nghiệm quy mô lớn, cũng như các biện pháp truy tìm và kiểm dịch, bắt đầu gần như ngay lập tức. Và những biện pháp này đã cho thấy kết quả tích cực. Mặc dù quốc gia này bắt đầu chứng kiến sự gia tăng đáng kể các trường hợp mắc mới vào tháng 12, nhưng chưa đến 1.000 người Hàn Quốc chết vì COVID-19 trong cả năm 2020.

Không còn nghi ngờ gì nữa, các chính phủ trên toàn thế giới sẽ thành lập các lực lượng đặc nhiệm, cơ quan điều tra và ủy ban để kiểm tra các hành động của họ liên quan đến cuộc khủng hoảng COVID-19. Chìa khóa là vượt ra khỏi sự cám dỗ chỉ đơn giản là sự đổ lỗi, gán trách nhiệm (hoặc chấm điểm tín dụng). Thay vào đó, những nỗ lực cần hướng tới tư duy về tương lai, với trọng tâm là biến những bài học đau đớn của COVID-19 thành những hành động hiệu quả.

Chuẩn bị tốt hơn cho đại dịch tiếp theo, ở cả cấp độ quốc gia và quốc tế, phải là ưu tiên hàng đầu. Thông thường, các khoản đầu tư vào khả năng phòng ngừa và sức khỏe cộng đồng đang bị đánh giá thấp; kinh nghiệm của COVID-19 cho thấy suy nghĩ đó có thể tốn kém như thế nào, trong cả cuộc sống và sinh kế. Nâng cấp cơ sở hạ tầng y tế công cộng và hiện đại hóa hệ thống chăm sóc sức khỏe, bao gồm cả việc sử dụng rộng rãi hơn các dịch vụ y tế từ xa và y tế ảo, là hai lĩnh vực cần giải quyết.

Doanh nghiệp cũng sẽ đóng một vai trò nhất định. Người sử dụng lao động nên tận dụng cơ hội để học hỏi từ đại dịch cách thiết kế lại nơi làm việc, xây dựng môi trường làm việc lành mạnh hơn và đầu tư hiệu quả vào sức khỏe của nhân viên.

Các Chính phủ sẽ đau đầu khi bắt tay vào quyết các khoản nợ gia tăng

Quy mô của phản ứng tài khóa đối với cuộc khủng hoảng COVID-19 là chưa từng có — và lớn hơn gấp ba lần so với cuộc khủng hoảng tài chính 2008–2009. Chỉ tính riêng trong G-20, các gói tài chính ước tính hơn 10 nghìn tỷ USD. Ít ai đặt câu hỏi về các trường hợp nhân đạo và kinh tế để có hành động mạnh mẽ. Nhưng ngay cả trong thời đại lãi suất thấp, việc tính toán có thể rất khó khăn.

Vào tháng 2 năm 2020, Janet Yellen, người được Joe Biden lựa chọn trở thành Bộ trưởng Tài chính, nói rằng “con đường nợ của Hoa Kỳ là hoàn toàn không bền vững theo các kế hoạch chi tiêu và thuế hiện tại.” Kể từ đó, chính phủ liên bang Hoa Kỳ đã phân bổ hàng nghìn tỷ USD COVID -19-cứu trợ khủng hoảng. Điều đó đã đưa đất nước vào lãnh thổ tài khóa mới, với nợ công của Hoa Kỳ dự kiến ​​sẽ lớn hơn giá trị nền kinh tế trong năm tài chính 2021 — lần đầu tiên xảy ra trường hợp này kể từ sau Thế chiến thứ hai.

Canada dự kiến ​​thâm hụt 343 tỷ CAD — tăng hơn 1.000% so với thâm hụt vào năm 2019 — lần đầu tiên đẩy nợ quốc gia lên trên 1 nghìn tỷ CAD. Tại Trung Quốc, khoản kích thích tài khóa 500 tỷ USD sẽ nâng mức thâm hụt tài khóa của nước này lên mức kỷ lục 3,6% GDP. Tại Vương quốc Anh, nợ đã tăng lên hơn 2 nghìn tỷ GBP, một mức kỷ lục và hơn 100% GDP. Trong khu vực đồng tiền chung châu Âu, thâm hụt ngân sách tổng hợp trong tháng 10 là 11,6% GDP, so với 2,5% trong quý đầu tiên của năm 2020; tổng nợ đạt kỷ lục 95% GDP. Điều đó có vẻ tương đối nhỏ so với Nhật Bản, quốc gia có tỷ lệ nợ trên GDP cao nhất thế giới, hơn 200%. Và trong khi các khoản trả nợ từ 73 quốc gia nghèo đã bị đóng băng, các nghĩa vụ khác vẫn còn tồn tại.

Khi đại dịch qua đi, các chính phủ sẽ phải tìm cách giải quyết những khó khăn tài chính của họ. Mặc dù lãi suất thấp, điều đó có thể có nghĩa là họ phải tăng thuế hoặc cắt giảm chi tiêu — hoặc cả hai. Làm như vậy có thể có nguy cơ làm chậm quá trình phục hồi và kích thích phản ứng chính trị. Tuy nhiên, mức nợ công cao sẽ gánh chịu chi phí riêng của chúng, làm chồng chất nợ tư nhân và hạn chế nguồn lực sẵn có cho các chính phủ khi họ trả nợ.

Khi đại dịch qua đi, các chính phủ sẽ phải tìm cách giải quyết những khó khăn tài chính của họ. Mặc dù lãi suất thấp, điều đó có thể có nghĩa là tăng thuế hoặc cắt giảm chi tiêu— hoặc cả hai.

Trong khi các biện pháp tạm thời, chẳng hạn như cải thiện hoạt động của chính phủ, kiếm tiền từ tài sản và giảm rò rỉ tài khóa, có thể hữu ích, câu trả lời dài hạn là tăng trưởng và năng suất. Đó phần lớn là cách Hoa Kỳ quản lý để giảm nợ quốc gia của mình từ 118% GDP năm 1946 xuống mức thấp 31% vào năm 1981. Thúc đẩy tăng trưởng sẽ đòi hỏi các quy định hỗ trợ, lực lượng lao động được đào tạo tốt và tiếp tục phổ biến công nghệ. Trên hết, nó sẽ yêu cầu các cá nhân, doanh nghiệp và chính phủ sẵn sàng đón nhận sự thay đổi.

Trả bớt nợ không phải là điều thú vị. Nhưng để ổn định kinh tế - và công bằng cho các thế hệ tương lai - thì điều đó cần phải được thực hiện một cách nghiêm túc.

Chủ nghĩa tư bản của các bên liên quan đến lúc trưởng thành

Ý tưởng rằng các doanh nghiệp nên tìm cách phục vụ lợi ích của người tiêu dùng, nhà cung cấp, người lao động và xã hội, cũng như các cổ đông, không phải là mới. Nhà sản xuất sô cô la người Mỹ Milton S. Hershey đã nói theo cách này hơn một thế kỷ trước, “kinh doanh là vấn đề phục vụ con người”. Vào năm 1759, vua triết học của chủ nghĩa tư bản Adam Smith đã lưu ý trong Lý thuyết về tình cảm đạo đức rằng mỗi cá nhân “cũng cần đặt lợi ích của bản thân gắn liền với sự thịnh vượng của xã hội, và rằng hạnh phúc, có lẽ là sự duy trì sự tồn tại của cá nhân, phụ thuộc vào việc duy trì điều đó.” Hơn nữa, bản thân thị trường tự do đã là một động lực xã hội tích cực, thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế mang lại những tiến bộ vượt bậc về sức khỏe, tuổi thọ và sự thịnh vượng chung trên toàn thế giới.

Mặc dù vậy, vẫn có sự mất lòng tin rộng rãi đối với hoạt động kinh doanh như một số cuộc khảo sát và bầu cử đã chỉ ra. Đó là nơi mà chủ nghĩa tư bản của các bên liên quan xuất hiện — như một cầu nối giữa các doanh nghiệp và cộng đồng mà họ tham gia. Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã làm nổi bật tính liên kết giữa doanh nghiệp và xã hội. Rajnish Kumar, Chủ tịch Ngân hàng Nhà nước Ấn Độ, nói: “Đó sẽ là một điểm mấu chốt.” “Và bất cứ điều gì chúng ta học được qua quá trình này - nó sẽ không trở nên lãng phí.”

Ý tưởng về chủ nghĩa tư bản của các bên liên quan ngày càng nổi tiếng hơn (mặc dù phải thừa nhận rằng vẫn còn rất nhiều lời bàn tán). Ví dụ, các công ty trở thành Tập đoàn B được chứng nhận về mặt pháp lý được yêu cầu phải xem xét lợi ích của tất cả các bên liên quan trong việc ra quyết định của họ, bao gồm cả việc thay đổi cơ cấu quản trị của họ cho phù hợp. Tập đoàn B đầu tiên được chứng nhận vào năm 2007; bây giờ, có hơn 3.500 tập đoàn như vậy.

Điều đó không có nghĩa là các công ty nên tránh việc theo đuổi lợi nhuận. Như một số đồng nghiệp của chúng tôi gần đây đã lưu ý, “Có một thuật ngữ dành cho một công ty được xây dựng với những mục đích hoàn hảo nhất mà không vì lợi nhuận: tuyệt chủng.” Thay vào đó, đó là một lý lẽ để mang lại lợi nhuận, một chỉ số đo lường dễ dàng, với ý nghĩa mục đích — thứ mà con người luôn tự nhiên tìm kiếm.

Chúng tôi không tin rằng có một cuộc xung đột giữa hai bên. Trong một nghiên cứu xem xét 615 công ty niêm yết công khai có vốn hóa lớn và trung bình của Hoa Kỳ từ năm 2001 đến năm 2015, MGI phát hiện ra rằng những người có tầm nhìn dài hạn - một thứ cốt lõi của chủ nghĩa tư bản các bên liên quan - vượt trội hơn so với phần còn lại về thu nhập, doanh thu, đầu tư và tăng trưởng việc làm. Và một cuộc khảo sát toàn cầu của McKinsey vào tháng 2 năm 2020 cho thấy phần lớn các giám đốc điều hành và chuyên gia đầu tư được khảo sát cho biết họ tin rằng các chương trình quản trị, xã hội và môi trường đã tạo ra giá trị ngắn hạn và dài hạn và sẽ tiếp tục làm như vậy trong 5 năm tới kể từ bây giờ.

Chủ nghĩa tư bản của các bên liên quan không phải là chủ nghĩa được nhắc đến nhiều nhất hay về việc đối phó với các nhà hoạt động khó tính. Đó là về việc xây dựng lòng tin — hay còn gọi là “vốn xã hội” — mà các doanh nghiệp cần để tiếp tục hoạt động kinh doanh. Và điều đó cho thấy việc tạo ra giá trị lâu dài cho cổ đông đòi hỏi nhiều hơn là chỉ tập trung vào cổ đông.

Vào tháng 3 năm 2020, một số đồng nghiệp McKinsey của chúng tôi lập luận rằng cuộc khủng hoảng COVID-19 có thể là “mệnh lệnh của thời đại chúng ta”. Một tháng sau, chúng tôi ghi nhận rằng nó có thể mang lại “sự tái cấu trúc mạnh mẽ trật tự kinh tế và xã hội.” Chúng tôi đứng trước những khẳng định đó. Đại dịch COVID-19 là một thảm họa kinh tế và con người, và có thể còn rất lâu nữa mới kết thúc. Nhưng với việc vắc xin bắt đầu được tung ra, có thể lạc quan một cách thận trọng rằng cuộc sống bình thường mới sẽ xuất hiện trong năm nay hoặc năm sau.

Và chúng tôi tin rằng, ở một khía cạnh nào đó, cuộc sống bình thường mới đó có thể tốt hơn. Với sự lãnh đạo tốt, từ cả doanh nghiệp và chính phủ, những thay đổi mà chúng tôi đã mô tả — về năng suất, tăng trưởng xanh, đổi mới y tế và khả năng phục hồi — có thể cung cấp một nền tảng bền vững hơn cho phát triển lâu dài.

Lược dịch theo McKinsey and Company

Tham khảo tại VNR500